گیاهان دارویی، گیاه بابونه آلمانی، تاریخ کاشت، روش کاشت

متغیرها: گیاهان دارویی، گیاه بابونه آلمانی، تاریخ کاشت، روش کاشت

توضیحات: ۴۲ صفحه فارسی (word)

با رفرنس دهی کامل فارسی و انگلیسی و پانویس ها مناسب برای پایان نامه

خلاصه ای از کار:

اهميت اقتصادي گياهان دارويي

توليد و استفاده از گياهان دارويي به زمان هاي بسيار دور باز مي‌گردد. استفاده و تجارت مواد گياهي معطر كه بومي‌ نواحي گرمسيري و نيمه گرمسيري هستند، از شاخص هاي تمدن هاي قديمي‌جهان نظير مصر، يونان و ايران است. امروزه بهره برداري و فرآوري اسانس گياهان عطري جهت مصرف در صنايع آرايشي و بهداشتي به صحنه رقابت فشرده اقتصادي در بين كشورهاي توليد كننده تبديل شده است.

ثروتمندتر شدن جوامع جهاني و ايجاد تنوع در فرهنگ مصرف موجب شده است كاربرد گسترده اسانس گياهان در طيف وسيعي از فرآورده هاي غذايي مورد استفاده قرار گيرند و همچنين حمايت سازمان بهداشت جهاني(WHO) از مصرف فرآورده هاي طبيعي، به نوبه خود باعث شده است كه توليد و تجارت اين محصول از رونق قابل توجهي در جهان برخوردار باشد(میر جلیلی، ۱۳۸۲).

…………..

– وضعيت جهاني گياهان دارويي

امروزه اهميت گياهان دارويي در سطح جهان بر كسي پوشيده نيست. ميليونها نفر از مردم جهان در زمينه كشت،  برداشت، فرآوري و ساير جنبه هاي گياهان دارويي فعاليت دارند. بطوريكه فقط  در كشور چين ۱۰۰ ميليون نفر به بكار گياهان دارويي اشتغال دارند.

برآورد مي شود ۳۰۰۰۰-۷۵۰۰۰ گونه گياهي در زمين يافت شود و اين در حالي است كه كمتر از ۱ درصد اين گونه ها شناسايي و ثبت شده است. براساس آمار سازمان بهداشت جهاني بيش از ۸۰ درصد از مردم جهان براي درمان انواع بيماريها از ۲۰۰ گونه گياه دارويي متداول در جهان مصرف مي‌كند.

استفاده از گیاهان دارویی سبب شده است تا میزان گیاهان دارویی در كشورهای توسعه یافته روز به روز افزایش یابد، به طوری كه واردات گیاهان دارویی ( گیاهان معطر شامل آن نمی شود ) از ۳۵۵ میلیون دلار در سال ۱۹۷۶ به ۵۱/۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۶ رسید و تا سال ۲۰۵۰ بالغ بر ۵ تریلیون دلار خواهد رسید ( هاسنا ۱۹۹۷ ).

………….

وضعيت گیاهان دارویی در ایران

كشور ايران جايگاه ويژه اي  در مورد گياهان دارويي دارد. علاوه بر سابق طولاني و ريشه تاريخي و فرهنگي مصرف گياهان دارويي در ايرا ن تنوع اقليمي موجود در كشور ايران جايگاه گياهان دارويي را در كشور ممتاز كرده است.

تعداد گونه هاي گياهي شناخته شده در ايران بين ۸۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ برآورد مي شود تعداد  گونه اي گياهان دارويي  تا ۲۳۰۰ گونه برآور مي شود كه رقم بسيار بالا و در خور توجهي است.

……………….

اهمیت تاریخ کاشت و روش کاشت در عملکرد گیاهان

یکی از نیازهای مهم در برنامه ریزی برای بدست آوردن حداکثر عملکرد با کیفیت مطلوب تعیین بهترین زمان کاشت می باشد. تاریخ کاشت عامل مهمی است که بر طول دوره رشد رویشی و زایشی و توازن بین آنها و نهایتا عملکرد و کیفیت محصول تأثیر می گذارد و کاشت به موقع جهت کنترل خسارت ناشی از سرما یا گرما، آفات و بیماری ها و علف های هرز و استفاده از عوامل اقلیمی موثر در تولید نظیر تطابق زمان گلدهی با درجه حرارت مناسب از اهمیت خاصی برخوردار است. تصمیم گیری در مورد زمان کاشت مطلوب یک گیاه زراعی بسیار با اهمیت بوده و از عوامل مهم جهت کسب حداکثر عملکرد در گیاهان می باشد. تأثیر عوامل محیطی بر مراحل فیزیولوژیکی گیاه باعث می شود تاریخ کاشت از منطقه ای به منطقه دیگر و حتی در یک منطقه بسته به تفاوت های ژنتیکی بین ارقام متفاوت باشد (Sandhu, 1984).

………….

۱-۲- آشنايي با گياه دارويي بابونه آلماني

۱-۱-۲- مشخصات گياهشناسي

بابونه آلماني گياهي علفي و يكساله از خانواده كاسني[۱] با نام علمي‌L. Matricaria recutita است؛ كه در عرض جغرافيايي ۶۳ تا ۶۴ درجه شمالي در‌ ‌سطوح وسيعي مي‌رويد. بابونه داراي واريته‌هاي ديپلوئيد(۱۸=x2=n2) و تتراپلوئيد(۳۶=x4=n2) است. واريته هاي ديپلوئيد داراي دوره رشد كوتاهتر، قطر بزرگتر و وزن بيشتر گل ها، عملكرد تر و خشك بيشتر سرشاخه هاي گلدار خشك و تر و‌‌‌ ارتفاع بوته كمتري نسبت به واريته‌‌هاي تتراپلوئيد هستند(آندرآ[۲]، ۲۰۱۷)).

…………..

۲-۱-۲- رده بندي

بابونه از ‌نظر رده بندي جزو دسته گياهان گلدار نهاندانه، دولپه و پيوسته گلبرگ و از تيره كاسني، تيره فرعي رادسه و جنس ماتريكاريا مي باشد(). در شكل(۲-۲ )جايگاه بابونه در رده بندي گياهان نشان داده شده است.

…………….

۳-۱-۲- خاستگاه و پراكنش

بابونه از گياهان بومي‌مناطق مديترانه بوده ولي منشاء آن را آسياي صغير گزارش كرده اند. اين گياه امروزه پراكندگي وسيعي در اروپا، آسياي غربي، آفريقاي شمالي و جنوبي و استراليا پيدا نموده است.

در ايران نيز گونه هاي مختلف جنس ماتريكاريا در نقاط مختلف كشور رشد مي‌نمايد؛ ولي جنس و گونه Matricaria recutita در منطقه غرب بين خرم آباد و دورود، ۲۸ كيلومتري شمال غربي انديمشك؛ در خوزستان: در صالح آباد، هفت گل، شوشتر، كيلومتر ۵ جاده رامهرمز- شيراز، ايرانشهر و در منطقه دربند تهران يافت مي شود(رحیمی، ۱۳۸۰).

…………….

۱-۳-۱-۲- گونه هاي مختلف جنس ماتريكاريا و پراكندگي آنها در ايران

۱- M.aurea: اين گياه در شمال ايران، رودبار؛ خرمشهر، مرزهاي جنوبي، بوشهر، كونك (بين دزفول و شوشتر) و در ارتفاعات ۴۰۰ متري قصر شيرين يافت مي شود.

۲- M.lasicarp : در بلوچستان و در دره حري رود بطور خودرو مي‌رويد و به نامهاي محلي پين فولي و پيون فولي ناميده مي شود.

……………

-۲- عوامل زراعي موثر بر کميت و کيفيت عملكرد بابونه آلماني

۱-۲-۲- زمان و نحوه كاشت

زمان کاشت يکي از عواملي است که مي‌توان با انتخاب صحيح آن شرايط محيطي مناسبي براي رشد گياه فراهم آورده و باعث افزايش کميت و کيفيت محصول توليدي گرديد.

براي طبقه بندي بابونه از نظر نحوه رشد و فصل کاشت آن را به گروه هاي بهاره، زمستانه و تابستانه يا بي تفاوت و همچنين زودرس و ديررس طبقه بندي مي‌کنند. اگرچه بابونه يک گياه روزبلند مي باشد ولي به علت دامنه اکولوژيک وسيع اين گياه، امکان کشت آن در مناطق معتدله و نيمه گرمسير وجود دارد(امید بیگی، ۱۳۷۹).

…………….

۲-۲-۲- تراکم کاشت

تراکم گياه يکي ديگر از عواملي است که به کمک آن مي‌توان علاوه بر استفاده بهينه از نور خورشيد و عامل خاک، به افزايش کميت و کيفيت محصول نيز پرداخت. با استفاده از فواصل مناسب بين بوته ها مي‌توان رقابت بين گياهان يک گونه را به منظور توليد حداکثر مواد موثره دارويي کنترل نمود.

نتايج تحقيقات مختلف دربررسي بهترين فاصله کشت نشان مي دهد که بالاترين عملكرد گل و اسانس زماني بدست مي‌آيد که فاصله بين رديف cm30 و فاصله درون رديفcm 10 باشد. همچنين تحقيقات نشان مي دهد جهت مديريت بهتر مزرعه و كشت مكانيزه فاصله بين رديف cm 40 سبب بالاترين عملكرد گل و اسانس خواهد شد(زالکی[۳]، ۱۹۷۲).

………………..

۵-۲         اسانس ها

اسانس ها عبارتند از متابوليت هاي ثانويه برخي گياهان، كه با استفاده از روش هاي مختلف از بافتهاي گياهي قابل استحصال هستند. اسانس‌ها در اثر تبخير در مجاورت هوا و در حرارت عادي تصعيد مي‌شوند بنابراين آنها را روغنهاي فرار[۴] مي‌نامند. اسانس ها با آب غير قابل اختلاط بوده ولي مي‌توانند تا حدي در آب حل شده و بوي خود را به آب انتقال دهند، آنها در اتر، الكل و اغلب حلالهاي آلي محلول هستند. اغلب اسانس‌ها سبك تر از آب بوده و لذا وزن مخصوصشان كمتر از يك است.

………..

۱-۵-۲- تركيب شيميايي اسانس ها

اسانس ها كه داراي مصارف عمده ادويه اي، دارويي و عطرسازي هستند، اغلب از دو گروه تركيب شيميايي عمده تشكيل شده اند كه عبارتند از: ترپن ها و فنيل پروپن ها. از بين اين دو گروه، ترپن ها فراوانتر و رايج تر هستند ولي در صورت حضور فنيل پروپن ها، بايد آن را عامل اصلي طعم و عطر دانست. ترپن‌هاي اسانس‌ها به دو گروه فرعي منوترپن‌ها و سزكوئي‌ترپن‌ها تقسيم مي‌شوند. ساختمان بيش از ۱۰۰۰ مونوترپن و احتمالا ۳۰۰۰ نوع سزكوئي ترپن شناسايي شده است. در مقابل، تنوع فنيل پروپن ها محدود است و كمتر از ۵۰ نوع از آنها شناسايي شده است(هی و واترمن، ۱۳۷۹).

……………

۲-۵-۲ – روش هاي استخراج و آناليز اسانس ها

هر نوع از اسانس در گياهان معطر و در قسمت هاي مختلف و در فضاي مابين سلولي اپيدرم و مزوفيل در ساختارهاي متعدد ترشحي ذخيره مي‌شوند. بنابراين تعيين روش هاي مناسب و زمان لازم براي اسانس گيري به ميزان زيادي به محل انباشته شدن اسانس در گياه و نوع ماده بستگي دارد. اسانس ها فرار بوده و اغلب آنها به روش رايج تقطير با بخار، استحصال مي‌شوند. در اين روش، بخار از داخل ظرفي كه حاوي گياه اسانس دار مي باشد، عبور مي‌نمايد. اسانس موجود در بخار آب كه فرار است، به همراه بخار آب از داخل يك كندانسور عبور داده شده و در نتيجه بخار آب و اسانس هر دو سرد شده به مايع تبديل مي‌شوند. سپس اسانس و آب از يكديگر جدا مي‌شوند. اسانس را كه در اغلب موارد غلظتش بسيار كم است،جمع آوري مي‌كنند.

……………

-۲-  مواد موثره بابونه آلماني

۱-۶-۲- ترکيب شيميايی و عصاره گيري

در حال حاضر بابونه به عنوان يك داروي گياهي رسمي‌در فارماكوپه ۲۶ كشور جهان از قبيل فارماكوپه ايالت متحده(۲۰۱۷) و فارماكوپه انگليس(۲۰۱۶) است.

……………..

۱-۹-۲- كاربرد بابونه در فضاي سبز

بابونه در بسياري از كشورها به عنوان گياه زينتي كشت مي شود. اين گياه از قرنهاي گذشته به عنوان يك گياه پوششي يكدست و زيبا در جايگزيني چمن بكار مي‌رفته است و نيز حتي در اروپا در محل نشستن و در حاشيه پياده رو به دليل داشتن گل هاي زيبا و بسيار معطر كاربرد وسيعي داشته است.

علاوه بر زيبايي چشمگير گل ها ، رايحه دلنواز آنها در آرامش بخشي و ايجاد مسرت بسيار ارزشمند است. اين ويژگي خصوصا براي افراد نابينا كه از موهبت مشاهده زيبايي‌هاي طبيعت محرومند بسيار ارزشمند است(بینام، ۱۳۷۶‌). امروزه استفاده از رايحه در درمان(آروماتراپي) بسيار رايج شده است.

……………..

منابع:

اميد بيگي، رضا. ۱۳۸۴ . توليد و فرآوري گياهان دارويي (جلد اول). به نشر(انتشارات آستان قدس رضوي).

اميدبيگي، رضا.۱۳۸۴، توليد و فرآوري گياهان دارويي. موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوي.جلد سوم.

بينام، ۱۳۷۶٫ گياهان معطر و كاربرد آنها در طراحي فضاي سبز. مجموعه مقالات علمي و تخصصي فضاي سبز، جلد دوم. صفحه ۴۴-۴۹٫

…………….

………………….

……………………

Dragland,S. and Paulsen,B.S. 1887.Flower yield and the content and quality of the essential oil of chamomile grown in Norway. Horticultural Abstracts,

Emongor,V.E and Chweya,J. 1999. Effect of age on chamomile flower yield, essential oil content and composition. Discovery and innovation. (4):63-66

………………………………..

………………………………………

…………………………….

[۱] Asteraceae

[۲]– Andrea

[۳]– Zalecki

[۴] Volatile oil

مراحل خرید فایل دانلودی
اگر محصول را می پسندید لطفا آنرا به اشتراک بگذارید.

دیدگاهی بنویسید

3 × پنج =

0