تعیین نقش تیپ های شخصیتی (ای-بی-سی-دی) در پیش بینی نارسایی شناختی افراد سیگاری

عنوان پروپوزال: تعیین نقش تیپ های شخصیتی (ای-بی-سی-دی) در پیش بینی نارسایی شناختی افراد سیگاری

قسمت هایی از پروپوزال:

بیان مسأله:

استعمال دخانیات از جمله مشکلات همه جانبه­ی بشر متمدن امروز است و به عنوان یک گرفتاری جهانگیر و مهلک، تمامی ابعاد سلامتی ساکنان کره­ی خاکی را کم و بیش به اشکال مختلف متأثر گردانیده است. شواهد پژوهشی نشان می­دهد که مصرف سیگار علت بیماری­های مختلف و تحمیل هزینه­های جبران­ناپذیر به جامعه نظیر مرگ و میرهای مرتبط با مصرف سیگار، کاهش طول عمر و هزینه­های پزشکی است (شاورز^[۱]، لارنس^[۲]، فاگان^[۳] و گیبسون^[۴]، ۲۰۱۷). به رغم كاهش مصرف مواد مجاز و غيرمجاز در سال­هاي اخير، اعتياد به الكل و مواد مخدر و به ویژه سیگار کشیدن باز هم مشكلات جدي در زندگی افراد هستند. اين مواد به فرايندهاي شناختي آسيب مي­رسانند، مشكلات رواني زيربناي اعتياد را تشديد مي­كنند و خطر آسيب غيرعمدي و مرگ را افزايش مي­دهند (کوهن^[۵]، فارلی^[۶] و ماسون^[۷]، ۲۰۱۷).

نارسایی شناختی متأثر از مصرف سیگار در افراد و پیامدهای آن می­باشد، اما باید توجه داشت که تمامی افراد مصرف کننده­ی سیگار از عملکرد شناختی خود ناراضی نیستند و امورات زندگی را به خوبی اداره می­نمایند، لذا نسبت دادن صرف علت نارسایی شناختی به مصرف سیگار و اثرات آن استنباط درستی نخواهد بود. در این میان تیپ­های متفاوت شخصیتی نیز در افراد سیگاری ممکن است به مصرف سیگار روی بیاورند، اما همه­ی آن­ها دچار نارسایی در عملکردهای حوزه­ی شناختی نشوند (قمری و رجبی، ۱۳۸۹).

تقسیم­بندی تیپ­های شخصیتی به چهار گروه A- B-C-D یکی از دقیق ترین تقسیم بندی­ها در این زمینه است. افرادی که دارای تیپ شخصیتی A هستند، بسیار رقابت­جو، کمال­گرا و حساس نسبت به زمان هستند. بزرگترین مشکل افراد این گروه، داشتن استرس بیش از اندازه است. افراد دارای تيپ شخصيتي B بر عكس گروه قبل، بسيار آرام و خونسرد هستند. به ندرت مي­توان افراد اين گروه را دچار استرس و نگراني كرد. گذر زمان براي آن­ها اهميت چنداني ندارد. بيكار بودن و استراحت كردن براي آن­ها خوشايند است. افراد گروه B نيز كمال­گرا و به دنبال پيشرفت هستند، اما به اندازه­ی گروه A رقابت­جو نيستند. اغلب افراد اين گروه كارهاي خود را در آخرين لحظات انجام مي­دهند. اما بالأخره آن كار را انجام مي­دهند (خدیوی، زرگر و داودی، ۱۳۹۱).

……

مرور منابع:

پژوهش نعامی (۱۳۹۰) نشان داد که انواع نارسایی شناختی مانند نارسایی حافظه، حواسپرتی و اشتباه کردن رابطه­ی مثبت و معناداری با استعداد خستگی شغلی علی­الخصوص خرده­مقیاس­های پاسخ عاطفی، ادراک زمان و بی­قراری (ویژگی خاص تیپ A) دارند. بنابراین می­توان گفت که عواطف نامطبوع، احساس بی­قراری و ملالت مربوط به خستگی شغلی با توانایی افراد در تمرکز و انجام دادن تکالیف روزمره تداخل پیدا می­کند. به عقیده­ی وی واکنش­ها و پاسخ­های عاطفی، یکی از ویژگی­های استعداد خستگی در شغل است که می­تواند در ایجاد نارسایی شناختی مؤثر واقع شود. عواطف منفی مانند افسردگی می­توانند توانایی تمرکز و تفکر و عملکرد حافظه­ی فعال را کاهش داده و سرعت ادراک روانی- حرکتی را کند کنند. در پژوهش انصاری و همکاران (۲۰۱۳) نتایج مبین آن بود که از بین تیپ­های شخصیتی چهارگانه، تیپ­های A و B به ترتیب مناسب ترین تیپ­ها برای مدیریت و عملکرد بهتر در سازمان­ها می­باشند.

………..

فرضيه‏هاي تحقیق:

۱-­ بین تیپ­های شخصیتی (A-B-C-D) و نارسایی شناختی افراد سیگاری رابطه وجود دارد.

1. بین تیپ­های شخصیتی (A-B-C-D) و لغزش یا خطاهای روزانه در ادراک افراد سیگاری رابطه وجود دارد.

1. بین تیپ­های شخصیتی (A-B-C-D) و عملکرد حافظه­ی افراد سیگاری رابطه وجود دارد.

1. بین تیپ­های شخصیتی (A-B-C-D) و فعالیت­های حرکتی افراد سیگاری رابطه وجود دارد.

۲-­ تیپ­های شخصیتی (A-B-C-D)، نارسایی شناختی را در افراد سیگاری پیش­بینی می­کند.

1. تیپ­های شخصیتی (A-B-C-D)، لغزش یا خطاهای روزانه در ادراک را در افراد سیگاری پیش­بینی می­کند.

1. تیپ­های شخصیتی (A-B-C-D)، عملکرد حافظه­ را در افراد سیگاری پیش­بینی می­کند.

1. تیپ­های شخصیتی (A-B-C-D)، فعالیت­های حرکتی را در افراد سیگاری پیش­بینی می­کند.

………….

[۱] – Shavers

[۲] – Lawrence

[۳] – Fagan

[۴] – Gibson

[۵] – Cohen

[۶] – Farley

[۷] – Mason