پیشینه تحقیق ومبانی نظری فن آوری اطلاعات
پیشینه تحقیق ومبانی نظری فن آوری اطلاعات
فن آوری اطلاعات
مقدمه
فن آوری اطلاعات پديده اي است که از به کارگيري وسيع سيستم هاي کامپيوتري در سازمان ها و جامعه تحول عميق ناشي از به کارگيري سيستم هاي کامپيوتري، در لايه هاي مختلفي ايجاد شده، و در هر لايه مجهز به بروز اثرات مختلف در محدوده هاي مختلفي مي شود.در عصر حاضر فن آوری اطلاعات به عنوان سلسله اعصاب جامعه مدرن[۱] مطرح است و اگر روزي کشورهاي مدرن دنيا بدون انرژي قادر به ادامه حيات نبودند امروزه کشورها بدون فن آوری اطلاعات مرده محسوب مي شوند(موحدي و همکاران ۱۳۸۹ ص ۶۷).
در هزاره سوم فن آوری اطلاعات به عنوان عمده ترين محور تحول و توسعه جهاني[۲] منظور شده است و دستاوردهاي ناشي از آن،چنان با زندگي مردم عجين گرديده که روي گرداني از آن اختلالي عظيم در جامعه و رفاه وآسايش مردم به وجود مي آورد.عصر فعلي را برخي عصر اطلاعات لقب داده اند.اين نام گذاري شايد به اين دليل باشد که امروزه اطلاعات به جزء تفکيک ناپذير زندگي بشر تبديل شده است. توسعه کمي فن آوری اطلاعات و ايجاد جامعه اطلاعاتي باعث تغيير در الگوي رقابت،تغيير در شيوه برنامه ريزي کاري،تغيير در نيازهاي بازار[۳]،تغيير در ماهيت سازمان ها،تغيير در قوانين و مقررات و… شده است.فن آوری اطلاعات شيوه انجام کار را تغيير داده و از جمله با به ميدان آوردن تجارت الکترونيک[۴] باعث بروز نوعي تحول اساسي در مبادله کمي اطلاعات بازرگاني و محصولات و خدمات مورد نياز شده است.از اهدافي که فن آوری اطلاعات دنبال مي کند،کاهش هزينه ها، هوشمندي رقابتي[۵]، پاسخگويي سريع نسبت به محيط و رقبايي که با آن ها در تعامل هستيم و توانايي این که مشاغل مختص يک شغل را به يکديگر مرتبط نمايد(عظيمي، ۱۳۸۹، ص ۱۶).
اطلاعات منبع قوي است که اغلب اشاره دارد به خون زندگي سازمان تجاري و براي تمام سازمان ها مهم است.نوع اطلاعات هر زمان مي تواند موجب مزيت رقابتي [۶]نسبت به ساير سازمان ها در عصر اطلاعات شود.اطلاعات دارايي اصلي يک سازمان تجاري است. هدف اصلي بيشتر سازمان هاي تجاري کسب سود از تجارت براي خودشان يا سهامدارانشان [۷]مي باشد.
۲-۱-۲) تاريخچة فن آوری اطلاعات
واژه فن آوری اطلاعات از اواخر دهه ۱۹۷۰ براي اشاره به استفاده از کامپيوتر براي کار با اطلاعات ابداع شد مي توان گفت که اين فن آوری تمامي گونه هاي کامپيوترها،سخت افزار، نرم افزار و همچنين شبکه هاي ارتباطات بين دو کامپيوتر و ارتباط يک کامپيوتر با يک ابر کامپيوتر و يک اداره است تا شبکه هاي جهان گستر که در زمره فن آوری اطلاعات و ارتباطات حدود پنج درصد هزينه هاي سرمايه گذاري شرکت ها را به خود اختصاص داده اين رقم در دهه ۱۹۸۰ به عنوان پانزده درصد و در انتهاي۱۹۹۰ به پنجاه درصد کل سرمايه گذاري شرکت ها رسيد که اين روند حاکي از اهميت فن آوری اطلاعات و ارتباطات در کسب وکار است که يک مزيت استراتژيک براي شرکت ها محسوب مي شود (محمديان روشن ۱۳۸۹، ص ۱۸).
با شروع دهه ۷۰ و تا اواسط دهة ۸۰ با افزايش رقابت در سطح کشورها، سازمان ها بر آن شدند تا استراتژي هاي خود را به سمت استفاده از فن آوری کامپيوتر جهت دهي کنند. اما از آن جا که اين موج با کاهش قيمت کامپيوترهاي شخصي[۸]، پايين آمدن هزينة پردازشگرها، ظهور شبکه هاي قوي سرويس دهنده [۹]/ سرويس گيرنده[۱۰] و رشد فن آوری در دو حوزه الکترونيک و ارتباطات مواجه شد،فن آوری اطلاعات به عنوان گزينه اي جهت تبديل به مزيت رقابتي پيش روي سازمان ها قرار گرفت. در اين راه ابزارهاي مفهومي قوي نظير مدل چهارچوب شبکة استراتژيک[۱۱] مک فاردن در ۱۹۸۳، مدل مراحل رشد نولان[۱۲] در ۱۹۷۹، و نيز روش هاي ساختار يافته اي چون، عامل حياتي موفقيت رکارت[۱۳] در ۱۹۷۹، يا برنامه ريزي سيستم هاي کسب و کار ارايه شده در ۱۹۸۴ توسط شرکت IBM ظهور يافتند. شرکت هاي مشاوره اي مدل هاي مختلفي در زمينة برنامه ريزي استراتژيک براي سيستم هاي اطلاعاتي ارايه داده اند که غالبا مفاهيم مشترک
داشته اند.در سال ۱۹۸۵ پورتر و ميلار[۱۴] نخستين بار مفاهيم زنجيره ارزش[۱۵] ونيروهاي پنج گانه[۱۶] را در مديريت استراتژيک IT توسعه دارند.و مک فارلان[۱۷] با استفاده از مفاهيم استراتژي هاي عمومي[۱۸] پورتر استراتژي ها فن آوری اطلاعات را در سه رده تقسيم بندي کرد: (احمدي و همکاران،۱۳۸۳،ص ص۱۳-۱۰)
رده نخست: رده اول اين تقسيم بندي استراتژي سيستم هاي اطلاعاتي است. مجموعه اي از روش ها و تکنيک هاي جامع که در برنامه ريزي سيستم هاي اطلاعاتي مورد استفاده قرار مي گيرند.
رده دوم: استراتژي هاي فن آوری اطلاعات[۱۹] است. استراتژي هاي اين بخش ارايه مسيري است به منظور ارزيابي استانداردسازي و نظارت بر معماري فن آوری اطلاعات در سازمان از سخت افزارها، نرم افزارهاي کاربردي، سيستم عامل ها، زيرساخت هاي ارتباطي، پايگاه هاي داده، و غيره.
رده سوم: استراتژي هاي مديريت ITاست که به تعريف چهارچوب مديريتي سازماني در حوزه IT مي پردازد.در سال ۱۹۹۱ ون کاترمن تاکيد مي کند که فن آوری نوين اطلاعاتي در دهة ۹۰ و دهه هاي آينده اثري شگرف بر کسب و کار شرکت ها خواهد گذاشت به طوري که بايد IT را در سطح استراتژيک شرکت ها و روي فرمت هايي که از ناحيةIT فراهم مي شود با ابزاري مناسب بررسي کرد. بحث ديگري را که از همان زمان محققان مطرح کردند چگونگي هم راستا کردن تغييرات حاصل از IT با روندهاي کسب و کار سازماني و چگونگي انجام اين کار علي رغم پيچيدگي هاي موجود بوده است (احمدي و همکاران، ۱۳۸۳، ص ص۱۳-۱۰).
توسعه پرشتاب و شديد فن آوری اطلاعات که از سال ها پيش آغاز شده است و هم چنان ادامه دارد،منجر به کاربرد وسيع آن در ابعاد گوناگون جامعه شده است. پيش بيني ها نشان مي دهند که اين فن آوری به رشد سريع خود کاربرد همه جانبه در ابعاد گوناگون زندگي بشر در سال هاي آينده نيز ادامه خواهد داد. شرکت «آي.بي.ام» ايران به عنوان شعبه اي از شرکت «آي.بي.ام[۲۰]» جهاني در سال ۱۳۳۵ هـ.ش در ايران شروع به کارکرد، اما بانک ملي ايران و شرکت ملي نفت نخستين سازمان هايي بودندکه در سال ۱۳۴۱ هـ.ش اولين کامپيوترها را به مفهوم امروزي آن ها به کار گرفتند (مشايخي و همکاران، ۱۳۸۴، ص ۱۹۲)…………………………
……………………………..
…………………………
دیدگاهی بنویسید